مشاهير اورميه (قسمت پنجم )حاج عبدالرحمن طيار متخلص به دده کاتيب


دده کاتيب عارف و شاعر بزرگ جهان ترک ، حاج عبدالرحمن طيار متخلص به دده کاتيب به سال 1304 در قولنجي(قولونجو) ديار شعر وآشيق هاي آذربايجان ، واقع در غرب درياچه اورميه ديده به جهان گشود.
 تحصيلات ابتدايي خود را در قولونجي نزد علما و عارفان سپري کرد و سپس در سنين جواني به ترکيه رفته و با بهره جستن از استادان بزرگ علم و عرفان ؛ اصول دين اسلام و شعر و شاعري را فرا گرفت.
 در 25 سالگي- سال1329- شعر گفتن را آغاز و طولي نکشيد که شهرت او براي بسياري از ترکهاي جهان شناخته و به عنوان منبع مهمي براي ادبيات و فرهنگ و تاريخ مردم ترک ومسائل دين و شريعت ، مورد احترام مردم ،عالمان ، بزرگان و ادبا قرار گرفت.ابتدا تخلص کاتب را برگزيد ولـي در طي سفرهايـي که به ترکيه داشت و در محافل و جلسات شعر و عرفان شرکت   مي کرد، بزرگان آن ديار لقب دده (پدر،بزرگ) را نيز به او اختصاص داده و بنابراين تخلص کاتيب به دده کاتيب تغيير  يافت . چون تخصــص اصلي شان  در شعر آشيقي (عاشق) بودو به عنوان پدر آشقهاي آذربايجان  معرفي شداز  اين دانـشمند بــزرگ تاکنون  چهار کتاب به نامهـــاي  عشق و عرفان(در قونيه ترکيه و به خط لاتين چاپ شده است) ،  اينجي لي صدف ، اورمو گؤلو  و گونومـوز آيديـن چاپ  گرديده است. دده کاتيب همچنين به عنوان عالم مذهبي سنــي   حنفي مذهب هاي آذربايجان غربي نيز شناخته مي شد.اوبه جـز  ترکي وفارسي به زبانهابي عربي وکردي هم تسلط  داشت.اکـثر   اشعاروي به ترکي آذربايجاني است ولي اوبه ترکي استانبولــي نيز اشعار مي سروده است. ولي اين کتابها تنها جزئي از اشــعار  بيش از 36000 بيت اين شاعر بزرگوار مي باشد. دده کاتيــب قولونجي در دوم اسفند 1387مصادف با روز جهاني زبـــان مادري،در  سن 84 سالگي به جهان باقي پيوست . آرامگاه ايشان در زادگـــاه خود يعني قولنجي(قولونجو) قرار دارد 

شعري از دده كاتيب در ادامه مطلب

ادامه نوشته

مشاهير اورميه (قسمت چهارم)سراج الدين محمود بن ابي بكر اورموي


شیخ محمود ارموی از علمای دوره مغول بود وی در سال 594هـ . ق در ارومیه متولد شد و در سال 682 هـ . ق در شهر قونیه وفات یافت . سراج الدین شاگردان زیادی از جمله صفی الدین هندی، قاضی القضات قونیه را تربیت كرد .

سراج الدین محمود ارموی تالیفات زیادی دارد از جمله :

المناهج ، بیان الحق و مطالع الانوار كه هر سه را در منطق و حكمت به رشته تالیف درآورده است و بر مطالع الانوار او حواشی و شرحهای زیادی نوشته اند كه معروفترین آنها شرح دانشمند مشهور قطب الدین رازی و شمس الدین اصفهانی متكلم معروف ( متوفی 766) است كه بنام غیاث الدین خواجه رشید وزیر آن را تالیف كرده كه همواره در ایران چاپ و منتشر شده و بین طلاب متداول بوده است .

از دیگر تالیفات او :

- لطایف الحكمه : در مباحث مختلف حكمت و كلام

- محمل الحكمه : ترجمه همراه با تلخیص از رساله های اخوان الصفا و خلان الوفا است .

- رساله التحصیل : در اصول فقه

- شرح سراج الدین ارموی : شرحی است بر نظریات ابن سینا در كتاب الاشارات و الشبهات كه علامه خواجه نصیر الدین طوسی آن را در كتاب مشكلات الاشارات تكمیل نموده است

(افشارسیستانی،1369-عقلمند1385).

نادر صاحبي

مشاهير اورميه (قسمت سوم)ميرزا محمد صادق فخرالاسلام ارموي

تولد: حدود 1260 قمری

محل تولد: ارومیه

وفات: حدود 1330 قمری

اساتید: بزرگانی چون شیخ حسن مجتهد و ... .

آثار: انیسالاعلام فینصرةالاسلام‚ برهان المسلمین‚ رساله فارقلیطا‚ تحفةالاریب فی رد اهلالصلیب‚ السیاسةالاسلامیه و ... .

ادامه نوشته

مشاهیر اورمیه (قسمت دوم )علامه سيد جلال الدين محدث ارموي





سید جلال الدین حسینی ارموی، معروف به محدث ارموی، فرزند سید قاسم، در ماه مبارک رمضان (1323 هـ . ق/ 1283 هـ. ش) در ارومیه به دنیا آمد. پسر بزرگ و فرزند اول خانواده و پدرش، خرده مالک بود. وی از سنین کودکی عشق فراوان به خواندن و نوشتن داشت. در درس خواندن او، تشویق فراوان پدربزرگش، میر عبدالله؛ بی تردید مؤثر بوده است.
ادامه نوشته

مشاهیر اورمیه (قسمت اول ) علی دهقان



علی دهقان | 1381 ـ 1289 هـ .ش


علی دهقان فرزند مرحوم علیقلی ترابی در سال1289 هـ . ش در یك خانواده متدین در ارومیه به دنیا آمد . اجدادش همچون میرزا حسین مجتهد و میرزا ابوتراب مجتهد بود كه از علمای آذربایجان به شمار می‌ رفتند .
ادامه نوشته